Dünya genelinde yaklaşık 7 milyon kişinin ölümüne neden olan koronavirüs etkisini yitirirken, başta Afrika olmak üzere çok sayıda ülkenin aşıya erişemediği dönemde yüz milyonlarca doz aşı stoklayan Avrupa Birliği’nde (AB) yolsuzluk tartışmaları alevlendi. Bencil sağlık politikaları ile dünyanın geri kalanına aşı bırakmamakla suçlanan AB’de, pandeminin bitimiyle parası ödenmiş milyonlarca doz elde kalınca oklar, anlaşmayı yapan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e çevrildi. 450 milyon nüfuslu kıta için, ABD’li ilaç sanayi şirketi Pfizer ile 4,2 milyar dozluk bir anlaşmaya imza atılmıştı. Aşıların karşılığında AB fonlarından 1,8 milyar ödeme yapıldı ancak 1,7 milyarı teslim edilen dozların sadece 941 milyonu uygulandı. Aşı ihtiyacının azalmasıyla AB tarafından Pfizer’dan henüz teslim edilmeyen aşılar için para iadesi talep edildiği, ancak ABD’li şirketin bu talebi reddettiği öğrenildi.
Avrupa Parlamentosu’nda görev yapan vekiller alınmamış aşılar için paranın peşin ödenmesini “Avrupa tarihinin en büyük yolsuzluğu” olarak nitelendirdi ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in istifasını istedi. Ayrıca von der Leyen’in Pfizer CEO’su Albert Bourla ile iletişim kayıtlarının incelenmesi amacıyla dava açıldı. “Görevi ve ünvanı kötüye kullanmak”, “kamuya ait belgeleri yok etmek”, “yasa dışı menfaat elde etmek”, “yolsuzluk” gibi iddiaların takibiyle devam edecek süreç, von der Leyen’in dokunulmazlığının kaldırılmasına kadar gidebilecek nitelik taşıyor. Diğer yandan AB üyesi 27 ülke, elinde kalan aşıları, tarihi geçtiği için imhaya başladı. Belçika hükümeti, Kovid-19 salgını sırasında temin edilen ve kullanım süresi geçen 131 milyon euroluk 3,5 milyon doz aşıyı ve tıbbi malzemeleri imha edeceğini duyurdu. Avrupa’lı yetişkinlerin yüzde 86’sı iki doz aşılandı ancak teslim edilecek aşılarla birlikte 3,2 milyar dozun çöpe gideceği öngörülüyor. Pandemide onlarca ülke aşıya erişememişti. Afrika ülkelerindeki nüfusun, pandeminin duraksadığı dönem olan Ocak 2022’de yüzde 5’i aşılanmıştı.
